Een vervormde boodschap opnieuw overwegen

Guessous, die van opleiding een medisch bioloog is, zegt dat sinds de 19de eeuw “ er een grote beweging op gang gekomen is van het opnieuw overwegen van de manier waarop we met ons religieus erfgoed omgaan en de wijze waarop de beschavingen – meer bepaald Moslimculturen – in min of meerdere mate de oorspronkelijke boodschap van de Heilige Koran hebben vervormd.” Ze zegt dat er vandaag de dag een noodzaak bestaat om de boodschap die door de heilige teksten van de Islam werd bijgebracht, opnieuw te “overwegen” en ervan “bewust te zijn dat de regels die in de 7de eeuw werden ingesteld niet meer aangepast zijn aan de 21ste eeuw.” We moeten terug gaan kijken naar de Koran om te zien dat het grondbeginsel van de Koran spreekt over gelijkheid van man en vrouw, in een respectvolle relatie tegenover elkaar; voor God zijn ze allebei gelijk en in het dagelijks leven zouden ze ook aan elkaar gelijk moeten zijn.”

Door dit principe te “Overwegen” kwam men tot de jongste hervormingen in het Familierecht in Marokko, die oorspronkelijk gebaseerd was op de school van Maliki van de soenitisch islamitische rechtspraak (8ste eeuw). Het werd voor het eerst schriftelijk vastgelegd nadat het land de onafhankelijkheid herwon van Frankrijk in 1956 en het werd herzien in 1993.

De hervormingen die in 2004 werden ingevoerd, maakten polygamie slechts in uitzonderlijke situaties aanvaardbaar, en dit enkel met de toestemming van een rechter en die van de eerste vrouw. Ze trokken ook de huwelijksleeftijd van meisjes op van 15 tot 18 jaar en bezorgden de echtgenote “samen gedragen verantwoordelijkheid” met haar echtgenoot betreffende gezinszaken.

Guessous zegt dat er ook nieuwe maatregelen betreffende een Marokkaanse echtscheiding werden ingevoerd die “ het scheiden niet gemakkelijker maken, maar het wel eerlijker doen verlopen dan dat het vroeger was.” Voor de hervormingen, konden mannen eenzijdig de scheiding aanvragen. En vrouwen die wilden scheiden moesten dikwijls meer dan tien jaar onder “zeer ellendige situaties” gebukt gaan, en dikwijls ook fysiek misbruik ondergaan.

Ze hadden het moeilijk om te scheiden, zegt ze, omdat ze niet konden bewijzen dat er geweld gepleegd was. “ Nu kan een man niet scheiden van zijn vrouw zonder de toestemming van de rechtbank”, legt Guessous uit,” en zonder eerst ook geprobeerd te hebben om te onderhandelen of een verzoening te bewerken tussen de twee echtgenoten, of tenminste toch tot een soort overeenkomst te komen” vooraleer de scheiding wordt uitgesproken. Ook heeft de echtgenote thans het recht om compensatie te eisen in geval van misbruik.

Bovendien, zegt ze ook, hebben volwassen vrouwen niet langer de toestemming nodig van een man om te mogen huwen. “ Ze kunnen het zelf doen, of ze kunnen om sociale redenen hun vader of iemand anders het voor hen laten doen. Op die wijze erkende men dat volwassen vrouwen een huwelijkscontract konden afsluiten, zoals ze in het alledaagse sociale leven dat konden doen: ze konden kopen, verkopen, en werken – en allerlei burgerlijke contracten afsluiten, maar ze konden geen huwelijkscontract afsluiten.”